Անտարկտիդայում Ross Sea Heritage Recovery Project-ի կամավորները հայտնաբերել են կաթի փոշի տարայի մեջ, որը թողել է Էռնեստ Շեքլթոնի անձնակազմը 20-րդ դարի սկզբին:
Այս անսպասելի հայտնագործությունը մեծ հետաքրքրություն առաջացրեց գիտնականների շրջանում, քանի որ եզակի հնարավորություն ընձեռեց համեմատելու 100 տարի առաջվա արտադրանքի բաղադրությունը ներկայի հետ։
Էռնեստ Շեքլթոնը և իր թիմը արշավի են մեկնել 1908 թ.։ Արշավախմբի նպատակն էր հասնել Անտարկտիդա՝ միաժամանակ կատարելով մի քանի գիտական ուսումնասիրություններ։ Ճանապարհը դժվար ստացվեց և քիչ էր մնում ավարտվեր ողբերգական, բայց ի վերջո արշավախումբը վերադարձավ հայրենիք։
Այսքան ժամանակ անց արշավախմբի կանգնելու վայրում կաթ է հայտնաբերվել։ Այն առաքվել է նորզելանդական մի ընկերություն, որը կաթնամթերքի խոշորագույն արտադրողն է երկրում։
Գիտնականներն ուսումնասիրել են կաթը մոլեկուլային մակարդակով, նրա քիմիական բաղադրությունը, նյութերի պարունակությունը և համեմատել այն ժամանակակից անալոգի հետ։ Հետազոտության արդյունքներն անսպասելի են!
Հիմնական կաթի բաղադրությունը, ըստ էության, անփոփոխ էր, բայց հին կաթն ուներ մետաղների բարձր մակարդակ, այդ թվում՝ կապար և անագ: Թերևս այս արդյունքը պայմանավորված էր երկաթե տարայի մեջ երկար պահելու ազդեցությամբ
Անսպասելի գտածոյի հայտնաբերումն ու վերլուծությունը արժեքավոր տեղեկություններ են տալիս այն մասին, թե ինչպես է կաթնամթերքը պահպանվում ժամանակի ընթացքում: Չնայած որոշ աննշան տարբերություններին, հին և ներկայի կաթերը երկուսն էլ սննդանյութերի կարևոր աղբյուր են: